submachinegun Oružje Online

Uziel Gal 1923-2002 Na osnovu potreba specijalnih jedinica vojske i policije, Vojni Savet Vojske Jugoslavije je 1993. godine, posle višedecenijse pauze, doneo odluku o osvajanju domaćeg automata oko popularnog pištoljskog metka 9h19mm Parabellum. Vojnotehnički institut iz Beograda predložio je razvoj oružja zasnovanog na izraelskom UZI i Mini UZI – konstrukciji majora Uziela Gala (Gotthard Glass, alias Uziel "Uzi" Gal) iz 1950. godine. Konstruktorski tim VTI na čelu sa dipl inž Vase Andonovskim i Milovanom Todorovićem je dovršio projekat svog rešenja automata 9h19mm koje nije mnogo odstupalo od UZI-ja kao osnovnog uzora. Automat je razvijen u dva modela: M97 Standard (sa preklapajućim kundakom, dužine 370mm i kadencom od 850 metaka/min), te M97K (kratki, za skriveno nošenje, bez preklopnog kundaka, dužine cevi 305mm i kadencom od 900 metaka/min). Prema dostupnim podacima, kadenca originalnog izraelskog oružja je 600 metaka/min., a hrvatskog ERO – 650 metaka/min. Izrada prototipova za potrebe ispitivanja u TOC KoV, prepuštena je kraguevačkoj Zastavi. Danas je teško reći da li je uticaj na opredeljenje za UZI imala susedna Hrvatska, koja je još 1992. godine iz Izraela nabavila licencu i u zagrebačkoj firmi ''Arma-Grupa'' započela serijsku proizvodnju oružja pod nazivom ERO. Nešto, kasnije, u Hrvatskoj je osvojena i proizvodnja smanjene varijante, tzv. Mini ERO. Hrvatski 9mm ERO proizvod Arma Grupa Zagreb Domaći automat je radio na pricipu slobodnog trzanja zatvarača. Opaljivanje se vršilo iz zatvorenog položaja zatvarača (metak u ležištu cevi, zatvarač u prednjem položaju, udarni mehanizam zapet), čime ss dobijalo na preciznosti i sigurnosti pri upotrebi i rukovanju. Srpski 9mm M-97 proizvod Zastava Arms (1) Na oba modela bila je predviđena opciona ugradnja prigušivača pucnja 9mm P-9 M97 i laserskog obeleživača cilja OCL-9. Prigušivač pucnja je smanjivao nivo buke za više od 20 dB, a istovremeno je dovodio do disperzije zvuka i vršio ulogu skrivača plamena, što je otežavalo otkrivanje položaja strelca u dnevnim i noćnim uslovima borbe. Efikasan domet u dnevnim i noćnim uslovima gađanja iznosio je 150 metara. Izraelski padobranac naoruzan UZI-jem tokom operacije Kades..Avraham Vered Bamahaneh Za gađanje iz automata koristio se metak 9h19mm sa običnim zrnom (FMJ), prigušivački (subsonični) i manevarski metak. Prilikom korišćenja manevarske municije, na ustima cevi se postavljao pojačnik trzanja. Automat 9mm M97 se sastojao od cevi sa navrtkom, sanduka, poklopca, zatvarača, udarača sa udarnom iglom, usadnika sa mehanizmom za okidanje, kočenje i regulatorom paljbe, odbojnika sa povratno-udarnom oprugom, obloge sa ugrađenim OCL-9 i okvira. Varijanta 9mm M97K je umesto obloge, imala prednji rukohvat i ugrađeni OCL-9. Svi delovi obe varijante su bili međusobno zamenljivi, osim cevi, sanduka, obloge (rukohvata) i poklopca. Na prednjem delu sanduka nalazio se prednji nišan sa mogućnošću podešavanja po visini i pravcu, dok je zadnji nišan bio preklapajući, podesiv za daljine 75 i 150m. U usadniku su bili smešteni mehanizam za okidanje, regulator paljbe, utvrđivač okvira i kočnica zapinjače koja je obezbeđivala kočenje mehanizma za okidanje u svim položajima regulatora paljbe (ukočeno, jedinačno i rafalno). Tek kada bi kočnica bila pritisnuta uz rukohvat (automatska kočnica), obarača se mogla povući, osloboditi udarač i izvršiti opaljenje. Istovremeno, kočnica je sprečavala mogućnost samoopaljenja. Originalni 9mm UZI Automati 9mm M97 i M97K su na završnim ispitivanjima i testiranjima u TOC zadovoljili sve uslove funkcionalnosti i bezbednosti pri upotrebi, zahteve za tačnost i preciznost gađanja, kriterijume pouzdanosti i izdržljivosti delova, mehaničke i balističke karakteristike i karakteristike izdržljivosti na uticaje okoline. No, Uprava za planiranje i razvoj (J-5) i Uprava bezbednosti su od balističara Vojno-tehničkog insituta, Zorice Subotić, Predraga Cerovića i Milovana Todorovića, zatražili da uporede i ispitaju varijante M97 i M97K kako bi se, zbog ekonomskih razloga, objedinila oba rešenja u jednom, pri čemu bi se očuvale ostvarene tehničke karakteristike. Navedeni tim VTI je, na osnovu dobijenih karakteristika sistema oružje-municija, izvršio analizu moguće optimizacije dužine cevi. Na bazi teorijske metode, koja je pokazala visoko slaganje sa eksperimentima, u finalnom radu-izveštaju - Dužina cevi kao faktor preciznosti kod automata 9 mm M 97 i M97K,predloženo je da se u automat 9mm M97 K ugradi cev dužine 184mm, odnosno, za 21mmkraća od one na automatu M97. To je značilo da bi ukupna dužina modifikovanog automata 9mm M97K iznosila 321mm. Srpski 9x19mm M97 Konačno, automat 9mm M97 je 2005. godine usvojen u naoružanje Vojske Srbije i Crne Gore (od 8. juna 2006 – Vojske Srbije) a namenjen je pre svega specijalnim jedinicama vojske i policije, kao i opremanju posada borbenih vozila u kopnenoj vojsci, mornarici i vazduhoplovstvu. Branko Bogdanovic

submachinegun

Automati 9x19mm M97 i M97K

Automat 7,62 mm sistema Cvetić M1956

STEN u Jugoslaviji (5-5)

Jugoslovenski Ingram, H&K i R-4