Kina ili Rusija: Odakle Severnoj Koreji tehnologija za izgradnju svoje prve nuklearne podmornice?

Zapadni mediji, pozivajući se na podatke južnokorejske vojne obaveštajne službe, počeli su da šire informacije da Severna Koreja, navodno, gradi svoju prvu nuklearnu podmornicu. Odakle Severnoj Koreji tako napredne tehnologije?

U izveštaju Južnokorejske vojne obaveštajne službe, objavljenom od strane njihove agencije „Jonhap“, navodi se da je u Severnoj Koreji započeta izgradnja najveće podmornice u njenoj istoriji, koja bi mogla biti nuklearna:

“Otkriveni su delimični znaci koji, kako se čini, ukazuju na početak izgradnje podmornice”.

Slični izveštaji su se pojavljivali i ranije, izazivajući mnogo terminološke zabune. U zapadnim medijima citiraju Kim Džong Una, kada je 2021. godine izjavio da se radi na prvoj severnokorejskoj nuklearnoj podmornici:

“Projekat nove nuklearne podmornice je istražen i nalazi se u fazi završne provere.”

Severna Koreja je Rusiji novi strateški partner i saveznik, a podsetimo, 2023. godine je već porinuta prva severnokorejska podmornica, koju su mediji nazvali nuklearnom.

U čemu je razlika?

Radi se o tome da je pre godinu dana Severna Koreja uvela u naoružanje prvu podmornicu „Heroj Kim Gun Ok“, koja nema nuklearnu, već dizel-električnu pogonsku jedinicu, sa taktičkim brojem „841“. Ime je dobila simbolično u čast kapetana torpednog čamca, koji je uspešno napao američke krstarice.

U severnokorejskoj dizel-električnoj podmornici jasno se vide sovjetski geni: po konstrukciji je u velikoj meri identična starom SSSR projektu „633“ iz sredine 50-ih godina prošlog veka, na osnovu kojeg je razvijena kineska licencirana verzija, projekat „033“.

Severnokorejska podmornica je znatno veća i duža od prototipova zahvaljujući dodavanju raketnog odeljka u srednji deo trupa. Ovaj raketni odeljak je od najvećeg interesa za susede Severne Koreje u regionu. U ovom „grbu“ podmornice „Heroj Kim Gun Ok“ može se nalaziti do osam raketa, sakrivenih ispod poklopaca četiri veća i četiri manja lansirna otvora.

Smatra se da ova dizel-električna podmornica može nositi balističke rakete srednjeg dometa „Pukguksong-3“, koje mogu preći udaljenost do 2500 km i opremljene su nuklearnim bojevim glavama. Pored toga, podmornica ima i dva torpedna aparata kalibra 533 mm u prednjem delu.

Ova podmornica, čije rakete dosežu do Južne Koreje i Japana, treba da postane važan faktor za odvraćanje Seula i Tokija. Poznato je da Pjongjang planira da izgradi do 20 jedinica ove vrste podmornica.

Nuklearna podmornica namenjena za SAD?

Međutim, podmornica „Heroj Kim Gun Ok“ neće moći da dosegne teritoriju Sjedinjenih Američkih Država, niti će joj američka mornarica dozvoliti da se približi na udaljenost za efikasan napad.

Po tehničko-taktičkim karakteristikama, kao što su nevidljivost i domet plovidbe, severnokorejska podmornica znatno zaostaje za modernim američkim, ruskim ili kineskim nuklearnim podmornicama.

Zato su zapadni mediji pokazali veliko interesovanje za izveštaje južnokorejske vojne obaveštajne službe o početku izgradnje nove severnokorejske podmornice, najveće do sada, koja bi, navodno, mogla biti opremljena nuklearnom pogonskom jedinicom.

Prisustvo nuklearnog reaktora omogućava nuklearnim podmornicama da mesecima neprimetno budu na borbenom dežurstvu pod vodom, što protivniku otežava njihovo pronalaženje i uništenje preventivnim udarom.

Za Severnu Koreju, koja je odvojena od susedne Republike Koreje 38. paralelom, ovo ima ključni značaj sa stanovišta nacionalne bezbednosti. Takođe, nuklearna podmornica ima gotovo neograničen domet.

Međutim, tehnologiju za izgradnju takvih podmornica poseduju samo nekoliko najvećih sila sveta – SAD, Velika Britanija, Francuska, Rusija, Kina i Indija.

Ko bi mogao Pjongjangu pružiti vojno-tehničku pomoć?

Teško je posumnjati u sličnu podršku od strane drugih zemalja. Američki specijalizovani medij The War Zone iznosi hipotezu u korist prijateljske „ruke Kremlja“:

Sposobnost Severne Koreje da izgradi nuklearnu podmornicu svakako je upitna, iako sve bliži odnosi te zemlje s Rusijom od početka eskalacije sukoba u Ukrajini svakako mogu omogućiti Pjongjangu da dobije tehnologiju i stručna znanja koja bi mu pomogla u tome.

Sa početkom vojne podrške Severne Koreje Rusiji u ratu u Ukrajini, TWZ je pokrenuo pitanje mogućnosti uzvratne pomoći od strane Moskve, koja bi se mogla fokusirati na nuklearnu i naprednu raketnu tehnologiju. Pomoć u izgradnji nove podmornice takođe bi mogla biti opcija.

Međutim, neki stručnjaci iznose pretpostavku da bi prva severnokorejska nuklearna podmornica mogla biti tehnološki slična kineskoj podmornici tipa 041.

Poznato je da je ova podmornica opremljena ne klasičnim nuklearnim, već hibridnim pogonom. Još jedna zanimljivost je da je jedna od tih podmornica klase „Džou“ potonula pored doka na reci Jangce, u blizini grada Vuhana. Navodno sama od sebe, međutim, zapadni dokazi nisu uverljivi.

Američki list The Washington Times, pozivajući se na neimenovane zvaničnike Pentagona, prokomentarisao je ovaj događaj sledećim rečima:

“To je nova klasa nuklearnih podmornica, sličnih po veličini konvencionalnim podmornicama mornarice, ali sa malim nuklearnim reaktorom pored uobičajenog dizel motora… Pored očiglednih pitanja o standardima obuke i kvalitetu opreme, incident postavlja dublja pitanja o unutrašnjoj odgovornosti i nadzoru Narodnooslobodilačke armije Kine nad odbrambenom industrijom, koja već dugo pati od korupcije”.

Dakle moguće je da su kineski stručnjaci odlučili da testiraju napredne tehnologije na svojim severnokorejskim partnerima. Međutim, za to nema nikakvih dokaza!