U razvoju savremenih vojnih jedinica, uvek postoje vojne snage čija istorija ostaje misterija i gotovo nepoznata. To su specijalci svake zemlje na svetu.
Nepredvidivi, delujući u nehumanim uslovima i izvršavajući gotovo nemoguće misije, specijalci su elita u vojsci i uvek izazivaju interesovanje.
U nastavku predstavljamo našu rang listu pet najboljih specijalnih jedinica na svetu.
5. GIGN, Francuska
Najvažnija komponenta jedinice GIGN su interventne snage, namenjene isključivo za borbena i jurišna dejstva.
Čine ih oko 100 pripadnika. Prilikom velikih specijalnih operacija, kada je potrebno organizovati značajan broj specijalnih snaga, u interventne snage mogu biti raspoređeni zaposleni u drugim jedinicama u skladu sa naredbom komandanta.
Zaposleni u borbenim odeljenjima stalno razvijaju svoje sposobnosti, što im omogućava da uspešno deluju samostalno ili u saradnji sa drugim jedinicama u mnogim kriznim situacijama. Jurišne jedinice GIGN, po pravilu, učestvuju u protivterorističkim merama u avionima, na plovnim objektima, u vozovima, situacije u kojima se drže taoci, kao i u eliminaciji terorista u nuklearnim elektranama, zatvorima itd..
Specijalci su u stanju da efikasno deluju u bilo kom okruženju, i to ne samo u gradu, već i u šumovitom području, u pustinji, planinama.. Sve ovo zahteva visoke individualne kvalitete svakog zaposlenog, kao i koordinisan rad cele jedinice. Zbog toga grupa veliku pažnju posvećuje borilačkim veštinama, razvijanju veština preciznog gađanja, padobranstvu, ronjenju, taktici upada u zgrade i razne prostorije..
Snage za nadzor su specijalizovane za prikupljanje i analizu obaveštajnih podataka potrebnih za planiranje operacija protiv terorizma ili organizovanog kriminala. U svom sastavu ovaj segment jedinice ima i muškarce i žene. Obučeni su za padobranstvo, ronjenje, planinarenje, borilačke veštine, prerušavanje. Zaposleni pomno proučavaju najnovije tehnološke inovacije koje mogu doprineti uspešnom rešavanju problema.
4. Navy SEALs, Sjedinjene Države
Specijalne snage američke mornarice SEAL, ranije poznate kao SEAL Tim 6, a danas rade pod imenom DEVGRU SEAL (Grupa za razvoj pomorskog specijalnog ratovanja), koje su najpoznatije po eliminaciji Osame bin Ladena, transformisane su od strane rukovodstva SAD u globalno oruđe za ubijanje sa ograničenom spoljnom kontrolom.
Savremena jedinica SEAL DEVGRU ima praktično neograničene mogućnosti, a prioritet jedinice je izvođenje operativnih preventivnih napada, specijalnih protivterorističkih operacija većeg značaja i tajnosti, misija sprečavanja prijema oružja za masovno uništenje od strane terorističkih organizacija, spasilačke misije u borbenim ili konfliktnim zonama, krizne situacije koji predstavljaju povećanu vrednost i značaj..
SEAL Team Six/SEAL DEVGRU pripremao je i izvodio smrtonosne operacije u potpunoj tajnosti na teritorijama Somalije. U okviru operacija u Avganistanu, jedinica je aktivno učestvovala u neprijateljstvima od najvećeg prioriteta. Tajni prepadi u gluvo doba noćim im je česta taktika.
- FKS Specijalne snage Kraljevine Norveške
- AUSTRIJSKE ”KOBRE” – ”MAČ DEMOKRATIJE”
- Specijalne jedinice Solunskog fronta
U mnogim delovima sveta upravljali su špijunskim akcijama prerušeni u građanstvo, pretvarali su se da su civilne kompanije i sprovodili tajne operacije u ambasadama radi unutrašnje i spoljne obaveštajne delatnosti, zarad onih koje su Sjedinjene Države pokušavale da ubiju ili uhapse.
Svi gore navedeni primeri operacija su samo mali deo istorije američke mornarice SEAL Team 6 / SEAL DEVGRU, jedne od najtajnijih, a po potrebi i najbolje reklamiranih specijalnih vojnih jedinica Oružanih snaga SAD. Nekada rezervisana mala jedinica za specijalizovane, ali izuzetno retke operacije, poznata i po holivudskim blokbasterima, pretvorena je tokom više od deset godina borbe u globalno oruđe za uništavanje američkih neprijatelja.
3. Šajetet 13, Izrael
Flotila 13 – tajna jedinica izraelske mornarice za specijalne operacije. Iako je vezana za mornaricu, ovo je prilično univerzalna jedinica širokog profila sposobna da obavlja specijalne zadatke. Osnovna namena jedinice je, naravno, izviđanje, sabotaža i specijalne operacije u neprijateljskoj pozadini.
More je do danas najbolji način za tajno prodiranje na neprijateljsku teritoriju a takođe i način povlačenja. Ova jedinica, kao i Sajeret MATKAL, blisko sarađuje sa izraelskim vojnim i stranim obaveštajnim službama, većina operacija je tajna.
Najznačajnijim operacijama Šajeteta 13 poslednjih godina nesumnjivo se može smatrati presretanje brodova sa oružjem. Stotine tona različitog naoružanja od granata do protivbrodskih raketnih sistema nije stiglo do libanskih i palestinskih ciljeva. 2002. godine, petsto kilometara od izraelske obale presretnut je brod Karine A sa velikom količinom oružja od Irana do Gaze.
Više od 50 tona mitraljeza, snajperskih pušaka, minobacača i municije istovareno je iz skladišta u luci Eilat. Sledila je serija operacija protiv šverca oružja iz Irana, a prema nepotvrđenim izveštajima, i u Iran. Tokom 2000-ih, nekoliko brodova je presretnuto pod zastavama različitih zemalja sa širokim spektrom oružja, uključujući rakete, projektile i minobacače velikog kalibra.
Palestinski teroristi su postali još jedna oblast operativne aktivnosti Šajeteta 13. Od početka druge intifade, specijalne snage su izvele mnoge operacije u cilju hvatanja i eliminisanja za njih terorista kao i uništavanje palestinske infrastrukture. Mnoge operacije nisu bile direktno vezane za glavni profil jedinice, što je izazvalo dvosmislenu ocenu ove prakse. U svakom slučaju, ovi specijalci su pokazali visok nivo rada, istina ne i bez gubitaka.
Najskandaloznija operacija poslednjih godina bio je napad na turski kruzer Mavi Marmara.
2. Specnaz, Rusija
Specijalne snage ruske vojske (međuresorne ili armijske specijalne snage) su odvojene borbene jedinice GRU, mornarice i ruskih specijalnih službi, uključujući specijalne antiterorističke jedinice koje su u sastavu Oružanih snaga.
Hrabri vojnici specijalnih snaga izvode vojne operacije za zauzimanje strateških neprijateljskih kopnenih ciljeva, sprovode diverzantske aktivnosti iza neprijateljskih linija, kao i za uništavanje bandi i terorističkih grupa. Komandosi su glavna „okosnica“ ruske vojske, jer su upravo tim vojnicima „gvozdenih nerava“ povereni najsloženiji i najvažniji zadaci.
Snage za specijalne operacije su najelitnije jedinice Oružanih snaga Ruske Federacije sa najrigoroznijim uslovima za stupanje u službu i najtežom borbenom obukom.
U potpunosti su sastavljeni od profesionalnih vojnika, regrutovanih uglavnom iz redova Specijalne obaveštajne uprave Generalštaba Oružanih snaga Rusije, sa kojima Komanda deli slične funkcije i zadatke – sabotaže, izviđačke operacije, kontradiverzije objekata i službenika od posebnog značaja.
- Ruski Specnaz Alpha protiv američkih Delta Force: Ko je bolji i zašto?
- Ruski specnaz testirao snajper Čukavin SVČ u Ukrajini
- Plave beretke Belorusije
Osnovna razlika je u tome što Komanda regrutuje već dobro obučene borce za specijalne operacije i dalje produbljuje njihovu obuku. Komanda je pod direktnom komandom načelnika Generalštaba, dok su brigade, pukovi i pojedini odredi GRU-a su pod dvostrukom komandom. Kao posebno elitna formacija, Komanda je tajna.
1. SAS, Velika Britanija
U sastavu specijalnih snaga Velike Britanije, specijalna vazdušno-desantna služba Kopnene vojske SAS (Special Air Service) ima specijalnu mesto.
Budući da je, zajedno sa SBS (specijalna služba za čamce), jezgro britanskih specijalnih snaga, SAS je jedna od najstarijih i najobučenijih specijalnih jedinica na svetu.
Bogato iskustvo u brojnim operacijama koje je akumulirala specijalna vazdušno-desantna služba naterala je specijalne snage malte ne svih država na svetu da kopiraju taktiku SAS-a.
Mnoge poznate i popularne jedinice specijalnih snaga, posebno američke Zelene beretke i Delta, u procesu formiranja pa i danas, aktivno usvajaju iskustvo SAS-a, pa čak ih i zovu u pomoć.
- Specijalne jedinice Solunskog fronta
- 22. SAS puk na našim prostorima
- 82. POMORSKA DIVERZANTSKA JEDINICA
SAS je dizajniran da sprovodi izviđačko-diverzantske i subverzivne operacije u pozadini neprijatelja. U mirnodopsko vreme povereni su joj zadaci borbe protiv terorizma, oslobađanja talaca, zaštite dostojanstvenika i posebno važnih državnih objekata.
Stvoreni na bazi legendarne specijalne vazdušno-desantne službe, koja se pokazala na margini Drugog svetskog rata u Africi, danas se specijalci SAS-a s pravom smatraju jednim od najboljih na svetu. Pored jedinica namenjenih za dejstva u vojnom okruženju, ova služba ima posebne antiterorističke timove. Slogan jedinice „Ko se usudi – pobedi“ prikazan je na grbu SAS-a.