Firma FAIR nastavila je viševijekovnu italijansku puškarsku tradiciju primijenivši najsavremenije tehnologije u proizvodnji klasičnih prelamača. Sačmarica “Iside” nazvana je po drevnoj egipatskoj boginji, zaštinici žena, čiji je kult opstao na Siciliji.
- Vrhunski kvalitet po pristupačnoj cijeni moto je firme FAIR
- Iz širokog spektra sačmarica “Iside” izdvaja se starovremski model sa eksternim orozima
Ima jedna scena u filmskom remek-djelu Frensisa Forda Kopole “Kum” iz 1972. godine u kojoj mladi Majkl Korleone, šetajući kroz živopisno sicilijansko planinsko selo, biva “gromom pogođen” zaljubivši se na prvi pogled u svoju buduću nevjestu – Sicilijanku “više grčke nego italijanske ljepote” nazvanu Apolonija po drevnom antičkom gradu. Jedan od naoružanih momaka iz njegove pratnje, zadužen za bezbjednost, u tom trenutku ga upozorava da su na Siciliji žene opasnije od puške “lupare” (tradicionalne skraćene sačmarice položare sa eksternim orozima), koja mu visi preko ramena. Frensis Ford Kopola u svom čuvenom filmskom ostvarenju prepunom simbolike, baziranom na romanu Maria Puza, komparativno i višeslojno prepliće različite teme – stara tradicionalna, konzervativna shvatanja sa onim modernim i naprednim, mitologiju sa religijom, život sa smrću, smrt sa uskrsnućem a nevinost, ljubav i ljepotu sa oružjem, nasiljem i okrutnošću. Majkl nakon susreta sa djevojčinim ocem uviđa da su na Siciliji, inače kolijevci Koza Nostre, tradicija, običaji, poštovanje žena i ženska čednost neobično važni faktori, zbog čega su žene mnogo opasnije po muški ponos i život od oružja i nasilja, tako dominantnih u “naprednom” američkom društvu. Zato će Amerikanac Majkl morati da iskaže duboko poštovanje i prikloni se prastaroj sicilijanskoj tradiciji ako želi da pristupi Apoloniji i dobije je za ženu.
Daleko od Sicilije, na sjevernoj strani Apeninskog poluostrva, u dolini Val Trompia, kolijevci tradicionalnog italijanskog oružarstva, 1971. godine, praktično u isto vrijeme kada je sniman film “Kum”, počela je sa radom firma “Fabrica Armi Isidoro Rizzini”. Ne postoji niti jedna regija na planeti sa starijom puškarskom tradicijom i većim brojem proizvođača oružja nego što je to dolina Val Trompia, u Breši, dijelu Lombardije na sjeveru Italije (podsjetićemo se da je ovdje smještena najstarija oružarska kuća na planeti, “Beretta”, osnovana 1526. godine). Breša je centar italijanske industrije oružja i sve sačmarice proizvode se ovdje.
Međutim, “Fabrica Armi Isidoro Rizzini” (skraćeno FAIR), iz grada Markeno, veoma je mlada u poređenju sa svojim brojnim komšijskim oružarskim firmama i za razliku od njih naglasak ne stavlja na skupu ručnu izradu dijelova oružja. Firma FAIR je naime primijenila najsavremenije kompjuterske i robotske tehnologije u proizvodnji klasičnog italijanskog oružja. Kako je to uspjela ? Postupila je poput Majkla Korleonea – morala se prikloniti viševijekovnoj tradiciji svjetski poznatog italijanskog puškarstva ako želi da se bavi ovim poslom. Upravo primjena super-modernih tehnologija ali uz istovremeno najdublje poštovanje viševijekovnih, tradicionalnih temelja u konstruisanju i građenju klasičnih italijanskih sačmarica, na pravi način oslikava poslovnu filozofiju ove ugledne fabrike oružja, inače drugog po redu izvoznika sačmarica u Italiji.
Puška koju predstavljamo je tradicionalna italijanska sačmarica prelamača, položenih cijevi i sa eksternim orozima, skoro identična opisanim “luparama” kakve su preko ramena nosili sicilijanski tjelohranitelji Majkla Korleonea. Ova položara već na prvi pogled plijeni zavodljivom starovremskom ljepotom i elegantnom jednostavnošću a namijenjena je lovcima finog, klasičnog ukusa. Ponajviše damama, zbog male mase i blagog kalibra. Nazvana je po drevnoj egipatskoj zaštitnici žena, boginji plodnosti, braka, ljubavi i života, savršenoj majci i ženi – Izidi. Simbolika njenog imena nikako nije slučajna i vrlo je interesantna. Ali, krenimo redom.
Stopostotna italijanska proizvodnja
Kompanija F.A.I.R. od samog početka posvećena je izradi izuzetno kvalitetnih ali cijenom pristupačnih klasičnih lovačkih pušaka sačmarica, bokerica i položara. U proizvodnom programu su i različiti modeli kombinovanih pušaka i dvokuglara, vertikalno i horizontalno postavljenih cijevi, ali i sportskih trap i skit pušaka. Sve su one napravljene tako dobro da traju generacijama i postaju porodično nasljeđe.
Kako je rečeno, FAIR je to uspio kroz spajanje najsavremenijih proizvodnih tehnologija (CAD, CAM, CNC, lasersko čekiranje, lasersko graviranje itd) sa najboljim materijalima a u duhu 500 godina stare, najfinije italijanske oružarske tradicije i u konstantnom je procesu kreiranja i primjene novih naučnih i tehnoloških znanja. U prevodu – gdje god su pri izradi klasične sačmarice, umjesto ručnog rada, mogli biti primijenjeni moderna tehnologija i inventivna rješenja sa ciljem ubrzanja, pojednostavljenja i pojeftinjenja proizvodnje, FAIR je to iskoristio ali ne na račun kvaliteta materijala i izrade – Naprotiv! Ponosni su na izuzetno visok nivo standardizacije u proizvodnji odnosno na činjenicu da im vrhunska tehnologija i kontrola kvaliteta (u ranim fazama) omogućavaju proizvodnju tako preciznih elemenata, da su svi dijelovi svih proizvedenih pušaka međusobno izmjenjivi bez i najmanje potrebe za naknadnom intervencijom puškara – to se zove tehnološka fantastika !
FAIR puške izrađene su kompletno od najboljih čelika i turske orahovine, bez primjene aluminijumskih legura i polimera. Sve sačmene cijevi FAIR pušaka mogu bez problema da ispaljuju municiju punjenu čeličnom sačmom i u najjačim laboracijama, a italijanski Zavod za žigosanje i ispitivanje oružja u Gardoneu izdaje sertifikate na visoke ispitne (tormentačne) pritiske u cijevima od 1.200 barа. Firma FAIR nema kooperanata i sve svoje puške proizvodi sama a na njima ponosno ispisuje da su sto posto proizvedene u Italiji!
Iside Vintage
Još od osnivanja 1971. godine, FAIR je proizvodio klasičnu dvocijevnu položaru u svim sačmenim kalibrima od 12 do 36 (.410), pod imenom Imperial. Baš na tom modelu bazira se “Iside” – nova linija sačmarica položenih cijevi. Prelamače Iside FAIR proizvode se u kalibrima 12, 16, 20, 28 i 36 sa ležištima dugim 70 i 76 mm (za kalibre 12, 20 i 36) i dužinama cijevi od 55, 68, 71 i 76 cm.
Sačmaricu Iside proizvođač izrađuje u 8 podmodela i razlike se ogledaju u vrsti finiša i boji baskule, postojanju ukrasnih bočnih pločica, ugradnji ejektora ili izvlakača i jednog ili dva obarača, skrivenim ili eksternim orozima te razredu orahovine i gravure. Najnoviji podmodel karakterišu eksterni orozi i nazvan je Iside Vintage (Vintidž).
Zaobljena baskula
Visokokvalitetni kovani čelik je materijal od kojeg su izrađeni baskula, ključevi i zabravljujuća ploča na Iside Vintage a orozi su eksterni i zapinju se ručno što naravno olakšava prelamanje (sačmarice sa skrivenim udaračima zapinju se prelamanjem). Bravljenje je ostvareno “Purdey” bravom, sa dva donja ključa, a prelamanje cijevi obavlja se pomoću dobro poznate Westley Richards poluge sa gornje strane baskule. Iside Vintage ima dva obarača. Ovdje ne postoji klasična kočnica već njenu ulogu preuzimaju orozi koji se pred punjenje zapinju u bezbjedni međupoložaj. Oroze ćemo ručno povući do kraja u nazad i zapeti ih, razumije se, neposredno pred pucanje.
Većina svjetskih proizvođača pri dizajniranju klasičnih lovačkih sačmarica prelamača, bez obzira na raspored i broj cijevi, teži opštoj jednostavnosti konstrukcije, smanjuje masu, snižava siluetu i dizajnira zaobljene, skladne, elegantne oblike. Oble baskule i malu masu imaju na primjer položare Beretta “Parralelo 486” i većina modela iz kuće “Fausti Stefano”. I firma FAIR prati taj opšti trend na puškama Iside. Pored toga, svi podmodeli “Iside” su odlično izbalansirani a težište je tačno na mjestu prelamanja cijevi. Baskula ima, kako se to uobičajeno kaže, “paljeni” finiš. Radi se zapravo o termičkoj obradi čelika, površinskom kaljenju koje ostavlja karakteristične boje i prelive na površini baskule, što uz raskošni brunirung na poliranim cijevima i oroze plasirane na bočne pločice dodatno naglašava starinsku ljepotu ove puške.
FAIR-ov način spajanja cijevi
Demi blok način spajanja cijevi sačmarica prelamača je veoma složen i skup postupak koji podrazumijeva da svaka cijev posebno ima svoju polovinu ključeva a prepoznaje se po liniji spoja na ključevima i karakterističan je za proizvođače najboljih (i najskupljih) pušaka. Inženjeri iz firme FAIR primijenili su na sačmaricama iz linije “Iside” jeftinije ali inventivno i ništa manje čvrsto, precizno i elegantno rješenje.
Postupak je od ranije poznat – riječ je o montiranju cijevi na naročiti čelični element izrađen u obliku obrnutog slova “T” na čijem su dnu formirani ključevi. Cijevi se u taj element precizno uklapaju i fiksiraju (stub čeličnog elementa prolazi između cijevi) a nakon toga se pristupa lemljenju na visokoj temperaturi. Tehnološki postupak je izveden tako precizno da se tek pod povećalom može vidjeti o čemu se tačno radi. Ovo ni u kom slučaju nije monoblok (tako tipičan za jeftino oružje) i cijevi se pružaju punom dužinom, od baskule do usta. Ni ovdje, kao ni kod najskupljih sačmarica čije su cijevi spojene klasičnim i skupim demi blokom, ne postoji poprečna linija spoja na cijevima po kojoj se prepoznaje jeftini i prosti monoblok postupak.
Duša cijevi naročite geometrije
Cijevi su izrađene od specijalnog, trostruko legiranog čelika i iznutra hromirane a imaju naročitu unutrašnju geometriju koju firma FAIR naziva “X cones”. Duša cijevi je naime bušena na klasični uski način i ima prečnik od 18,4 mm ali prelazni konusi ovdje su duži čime je, prema tvrdnji proizvođača, omogućen ravnomjerniji i blaži ulaz sačme u dušu cijevi i čokove što za posljedicu ima blaži trzaj oružja i ravnomjerniji raspored sačmenog snopa uz poboljšanu probojnost sačme, bila ona olovna ili čelična.
Na tamno bruniranim cijevima stoji natpis: 100% – Made in Italy. FAIR uz pušku isporučuje komplet od 5 izmjenjivih čokova koji imaju oznaku XP 50. Čokovi su pohranjeni u plastičnoj kutiji zajedno sa ključem za montažu.
Kundak
Samo turska orahovina dolazi u obzir kod FAIR-a za izradu kundaka čija je cijena snižena primjenom tehnologije laserskog čekiranja. Kundak na sačmarici Iside Vintage je tipične engleske forme a potkundak ima na vrhu dugme za demontažu.
Egipatska boginja Izida
Sačmarica “Iside” nazvana je po Izidi, boginji plodnosti, braka, ljubavi i života iz drevne egipatske mitologije, zaštitnici žena i prirode, vrhovnom ženskom božanstvu starog Egipta. Žene u Egiptu imale su gotovo sva prava kao muškarci a najvažnija i vrlo rijetka povlastica bila je mogućnost da žena živi samostalan život, bez ikakve muške zaštite. Boginja Izida je u egipatskoj mitologiji predstavljena kao savršena majka i žena, oličenje zemaljske snage, boginja neba i Mjeseca, magije i mudrosti, boginja jednostavnosti, prijateljica majstora i ona koja sluša njihove molitve. Kult egipatske boginje Izide se u davna vremena iz Egipta preko antičke Grčke proširio i na antički Rim gdje je postao neobično važan dio rimske religije posebno se ukorijenivši na Siciliji. Drevna mitologija, kultovi i obredi kasnije su se postepeno transformisali u hrišćanstvo koje je posredstvom rimskog cara Konstantina Velikog (rođenog na mjestu današnjeg Niša u Srbiji) i njegovog Milanskog edikta iz 313. godine (kojim je proglašena vjerska ravnopravnost i zabranjen progon hrišćana) stiglo i u Rimsko carstvo. Međutim, kultovi Izide i drugih ženskih božanstava na Siciliji su ostali duže vrijeme prisutni a njihovi pojedini elementi zadržali su se do današnjeg dana isprepleteni sa hrišćanskim učenjima i obredima. Tu postoji jedna veoma zanimljiva analogija – upravo su na Siciliji drevni egipatski i antički mitovi snažno ukorijenjeni u religiju i kulturu pa se u tamošnjim arheološkim muzejima lako može saznati da su statue ranohrišćanskih mučenica i svetica izrađivane po uzoru na različita ženska božanstva iz prethrišćanskog perioda. Tako je i sama Bogorodica, koja doji Hristosa, predstavljana u sicilijanskoj ranohrišćanskoj ikonografiji poput egipatske boginje Izide koja doji Horusa.
Izida je poznata i kao boginja sa 10000 imena. Sačmarica koju smo predstavili nosi najpoznatije od njih i predstavlja simboličnu inkarnaciju vrhovnog ženskog egipatskog božanstva, čiji je kult najduže opstao na Siciliji. Da li su i danas žene na Siciliji opasnije od pušaka? Firma FAIR, sa sjevera Italije, boginja je precizne izrade i kvaliteta a istovremeno velika zaštitnica lovačkih novčanika. To je ono što sigurno znamo.
Tehnički podaci
- Model: Iside “Vintage”
- Kalibar: 20/76
- Akcija: Klasična prelamača sa vanjskim orozima i ručnim zapinjanjem
- Obarač: 2
- Dužine cijevi: 68, 71 i 76 mm
- Izvlakači: ručni
- Čokovi: 5 izmjenjivih lovačkih čokova XP50
- Kundak: engleski, turska orahovina, laserski čekiran
- Finiš: kaljena baskula i brunirane cijevi
- Masa: 2800 grama
