NaslovnaLovOPASNI STRŠLJENOV LET

OPASNI STRŠLJENOV LET

U vrijeme kada je nastao, .22 Hornet je bio najprecizniji malokalibarski metak. Vrlo brzo je prihvaćen od lovaca na divljač veličine lisice i šakala ali i takmičarskih strijelaca. Boljih balističkih performansi i snažniji od metaka .22 WMR (.22 Magnum) i .17 HMR, .22 Hornet svoju popularnost dugovao je i činjenici da je centralnog a ne ivičnog paljenja, kao pomenuta dva kalibra.

Razvijen je od strane nekoliko američkih entuzijasta i konstruktora „wildcat“ kalibara 1920-ih godina, kada je bilo popularno eksperimentisati sa municijom neobičnih karakteristika i različitim zrnima i punjenjima. 

pukovnik townsend whelen
pukovnik townsend whelen

Metak .22 Hornet je zvanično uveo i predstavio Vinčester 1930. godine a njegov nastanak veže se najviše za ime Townsenda Whelena, lovca, oficira, avanturiste i puškara entuzijaste. Whelen je za početak razvio vlastitu konstrukciju zrna kalibra .223 tako što je košuljicu izradio od obične čaure metka kalibra .22lr. Novorazvijenu municiju testirao je na 100 i 200 metara gdje je dobio vrlo uske grupe (ne veće grupe od dva inča na 200m) što je bio izuzetan rezultat.

Međutim, konstruktor je želio još bolje performanse i nezadovoljan barutom „DuPont“ oznake 1204, primijenio je novi tip punjenja. Nagovorio je svoje kolege iz firme „Hercules Powder Co.“ da razviju sasvim novu vrstu baruta. Taj novi barut imao je oznaku „2400“ jer je iniciran u ekperimentalnom metku imao sposobnost da potisne zrno mase 45 grejna brzinom od 2400 fps. 

U proljeće 1930. godine Whelen je sa prijateljima krenuo u lov i sa sobom ponio konvertovanu pušku Springfild 1922 obrtnočepnog zatvarača u novom kalibru. Lovu je prisustvovao i izvjesni Edwin Pugsley, jedan od izvršnih direktora Vinčestera, koji je toliko bio oduševljen preciznošću i učinkom novog metka „.22 Hornet“ (stršljen, kako je Whelen odlučio da ga krsti), da je organizovao zvanično testiranje.

Nakon sprovedenih testova pokazalo se da je .22 Hornet najprecizniji puščani metak centralnog paljenja koji je fabrika Vinčester ikada testirala i taj metak je vrlo brzo uveden u serijsku proizvodnju a na tržište su izbačene dvje laboracije: jedna sa mekim olovnim ogoljenim vrhom a druga sa šupljim vrhom – oba metka imala su početnu brzinu od 2500 fps (oko 760 m/s). 

Performanse 

Metak .22 Hornet ne samo da je izuzetno precizan već i više nego prijatan za pucanje jer proizvodi vrlo mek trzaj. Njegova evropska oznaka je 5.6×35mmR („R“ je oznaka pune ivice čaure, ali treba još jednom naglasiti da je ovaj metak centralnog a ne ivičnog paljenja). Prvi Partizan iz Užica i dalje proizvodi ovu municiju, iako ona nije više ekonomična i široko prihvaćena kakva je bila u vrijeme nastanka. 

Iz balističke tablice za fabrički PPU metak .22 Hornet sa zrnom mekog vrha mase 2.90 g (45 gr), koju prilažemo, vidi se da balistička krivulja na 200 metara ima pad od 16.9 cm, a na 250 metara već 49 cm iz čega proističe da je efikasni domet 150 metara gdje ovo malo zrno ima brzinu 472 m/s i energiju 325 džula.  

Većina ozbiljnijih svjetskih proizvođača municije danas nude ovaj metak sa zrnima mekog ili šupljeg vrha te mase 2.2, 2.3, 2.9, ili 3 grama i početnih brzina obično u rasponu od 760 do 940 m/s. Energija na ustima cijevi kreće se oko 950J (brzina i energija zrna znatno su manje kada se ova municija ispaljuje iz kraćih cijevi.) 

Metkom .22 Hornet se vrlo uspješno love lisice i divljač mekše kože, ne veće mase od 40 kilograma. Dobro plasiran hitac na takvu divljač obično će bez problema dosegnuti  vitalne organe i biti smrtonosan a zahvaljujući poslovičnoj preciznosti moguće je bez većih problema pogoditi i vrat. Ipak, .22 Hornet je daleko od idealnog metka za lov srneće divljači (za ovu namjenu postoje mnogo bolji i efikasniji kalibri). 

Taj je metak danas popularan najviše kod lovaca iz nešto starije starosne grupe, rođenih početkom pedesetih godina prošlog vijeka – u našim lovištima nije rijedak slučaj sresti starije lovce na lisice sa čehoslovačkim puškama Brno Model „Fox“ kalibra .22 Hornet (lovci iz pomenute starosne kategorije opisuju ovaj metak i kao savršen za lov na divlju mačku).  Karabini Brno „Fox“ u ovom kalibru mogu biti savršen izbor za lovački podmladak u svrhu treninga na strelištu i lov na štetočine.  

Prema pozitivnom (važećem) zakonodavstvu (Zakon o lovu) BiH i Republike Srbije srnu je zabranjeno loviti municijom kalibra ispod 5,6 čija masa zrna je manja od 3,5 grama, što znači da se .22 Hornet sa odgovarajućom težinom zrna bez problema može koristiti u lovu na ovu divljač.

M4 puška za preživljavanje pilota i posada vazduhoplova USAF

Nakon Drugog svjetskog rata Američko ratno vazduhoplovstvo počelo je opremati posade aviona sa puškama naročite konstrukcije namijenjenim prvenstveno preživljavanju tojest lovu i opstanku u divljini, po obaranju vazduhoplova. Interesantno je da su prve ovakve puške bile u kalibru .22 Hornet.

Radilo se o tri konstrukcije izuzetno simplifikovanih pušaka; jedna je bila repetirka sa obrtno-čepnim zatvaračem, izvlačivim metalnim kundakom i magacinom kapaciteta 4 metka (puška za preživljavanje M4), druga je bila prelamača dvocijevka sa bok rasporedom cijevi (oružje za preživljavanje posada vazduhoplova M6, donja cijev u revolverskom kalibru .45 Colt iz koje se može ispaljivati i sačmena municija .410 odnosno 36) i treća repetirka Armalite AR-5 (MA-1). 

carabine savage 25 walking varminter 22 hornet pack astg
carabine savage 25 walking varminter 22 hornet pack astg

Komplet municije .22 Hornet, koji je išao uz ove puške, sastojao se od metaka laborisanih zrnima sa mekim olovnim ogoljenim vrhom koja nisu bila u saglasju sa Haškom konvencijom.

Međutim, sva ta pakovanja imala su jasno upozorenje da su puške i municija namijenjene samo i isključivo ubijanju divljači zbog prehrane te da ni pod kojim okolnostima ne smiju biti upotrijebljene u ofazivne ili defanzivne svrhe protiv neprijatelja. 1959. godine ove puške biće zamijenjene modelom u kalibru .22lr koji je do danas ostao službena puška za preživljavanje američkih pilota i posada ratnih vazduhoplova – radi se o poluautomatskoj pušci „ArmaLite AR-7 Explorer“ konstrukciji čuvenog Judžina Stonera.  

KOMENTARIŠI

Molimo unesite svoj kometar!
Ovde unesite svoje ime

Povezani članci

Najnovije objave