B-2 Spirit, strateški bombarder američkog vazduhoplovstva, poznat po svojoj naprednoj stelt tehnologiji, omogućava duboko prodiranje u neprijateljsku teritoriju. Razvijen od strane Northrop Grumman-a, u periodu od 1987. do 2000. godine proizveden je u samo 21 primerku, a prvi je ušao u službu 1. januara 1997. godine.
Među ključnim inženjerima koji su radili na njegovom razvoju bio je Nošir Govadija (Noshir Gowadia) amerikanac indijskog porekla, koji je kasnije osuđen za špijunažu i izdaju.
Govadija koji se smatra ocem tehnologije koja štiti B-2 od raketa sa infracrvenim navođenjem, je 2010. godine proglašen krivim za industrijsku špijunažu i osuđen na 32 godine zatvora u SAD.
B-2 Spirit – stelt bombarder vrhunskih sposobnosti
Za B-2 Spirit Sjedinjene Države tvrde da je jedan od tehnološki najnaprednijih bombardera ikada napravljenih.
Njegova glavna prednost je sposobnost nošenja naoružanja sposobnog da destvuje izvan dometa neprijatelja dok zadržava stelt konfiguraciju, što omogućava da ostane ispod radara dok dejstvuje na protivničku PVO.
Kako bi postigao izuzetnu stelt sposobnost, avion je dizajniran sa:
- Motorima ugrađenim u trup, što smanjuje toplotni potpis.
- Tehnologijom hlađenja izduvnih gasova, što otežava infracrveno praćenje.
- Prigušenim zvukom, koji ga čini znatno tišim od drugih bombardera.
B-2 je korišćen tokom američke invazije Iraka, Avganistana ali i tokom agresije nad Jugoslavijom, gde se ujedno i prvi put borbeno pojavio 1999. godine.
Od patriote inženjera do špijuna
Nošir Govadija je započeo karijeru u kompaniji Northrop 1968. godine i bio jedan od glavnih inženjera koji su razvili stelt tehnologiju za bombarder B-2. Napustio je kompaniju 1986. godine, a 1999. osnovao sopstvenu konsultantsku firmu N.S. Gowadia, Inc..
Međutim, 2002. godine, odlučio je da unovči svoje znanje na ilegalan način.
Prema FBI izveštajima, poslao je poverljive podatke o infracrvenoj tehnologiji na najmanje tri strane države, a Kini je dostavio detaljne nacrte krstareće rakete i analize o tome kako bi takvo oružje moglo efikasno da neutralizuje američke rakete vazduh-vazduh.
Hapšenje i suđenje
U oktobru 2005. godine, američki federalni agenti su pretražili Govadijin dom i dva puta ga ispitali. 26. oktobra, zvanično je uhapšen i optužen za odavanje poverljivih informacija koje bi mogle naneti štetu SAD ili koristiti stranoj državi.
U novembru 2005. godine, savezna porota SAD podigla je optužnicu sa 18 tačaka, uključujući špijunažu i kršenje Zakona o kontroli izvoza naoružanja.
Američko ministarstvo pravde saopštilo je da je Govadija „radio za Kinu i pomogao im da razviju mlaznicu za krstareće rakete koja ih čini nevidljivijim za protivničke radare ali i teško presretljivim“.
Suđenje je započeto aprilu 2010. godine, a porota ga je 10. avgusta proglasila krivim. Dana 24. januara 2011. godine, osuđen je na 32 godine zatvora i poslat u ADX Florence, zatvor maksimalnog obezbeđenja u Koloradu, gde ukoliko doživi, služi kaznu do 1. februara 2032. godine.
Koliko je štete izazvao?
Iako nije u potpunosti poznato koliko su njegovi postupci oštetili američku odbranu, poznato je da su Nemačka, Izrael i Kina, kao i druge zemlje, imale koristi od njegovog špijuniranja.
Misteriozna koincidencija je da je kineski stelt lovac Chengdu J-20 Mighty Dragon poleteo upravo u mesecu kada je Govadija osuđen.
Mnogi spekulišu da bi njegove informacije mogle biti osnova za kineski napredak u razvoju stealth aviona.
Kaubojska pasmina…