Ekstremno brzi Amerikanac popularan u Evropi
- Metak .22 – 250 Remington jedan je od najbržih komercijalnih metaka (1,287 m/s)
- Srneća divljač se može loviti na preko 200 metara ovim kalibrom
- Konstruisan 1934. godine
- .22 – 250 čekao 30 godina da ga Remington uvede u proizvodnju
- Američki metak .22 – 250 Remington popularan u Evropi
Sve do pojave bezdimnog baruta najefikasniji puščani projektili bili su velikog kalibra i mase a njihov terminalno-balistički efekat bio je sličan onom koji proizvodi vrh strijele sa više oštrih sječiva – veliki prečnik projektila proizvodio je široku ulaznu ranu i strijelni kanal što je za posljedicu imalo veliki gubitak krvi. Međutim, početkom dvadesetog vijeka, pojava bezdimnog baruta unijeće novi faktor u terminalno-balističku jednačinu. Velike početne brzine donijele su razantnije putanje, šire rane i ubitačnije terminalno-balističke efekte. Kako su balističari i konstruktori metaka podizali vrijednosti početnih brzina tako su masa i kalibar zrna smanjivani da bi se kompenzovao jak trzaj.
Jedan od prvih balističara iz predmetnog perioda, koji je eksperimentisao sa velikim početnim brzinama i malim kalibrima lovačkih karabinskih metaka, bio je američki advokat Čarls Njutn (Charles Newton), čovjek koji je 1912. godine konstruisao metak .22 Hi Power za fabriku Sevidž (Savage). Projektil metka kalibra .22 Hi Power mase 70 grejna imao je za ono vrijeme ekstremnu početnu brzinu od 2790 stopa po sekundi.
Njutn će nekoliko godina kasnije razviti i jači metak. Kao polaznu osnovu uzeo je čauru metka .30 06, skratio je za jednu četvrtinu inča i suzio na kalibar .22 te uglavio dugačko zrno mase 90 grejna čime je dobio metak .22 Newton. Istorijski gledano, upravo metak .22 Newton poslužiće kao osnova za ultra-brzi metak .22-250 Remington.
Nakon niza eksperimenata Njutn je izgubio interesovanje za dalji rad i usavršavanje a metak .22 Newton ležaće neko vrijeme u zapećku sve dok Njutnov prijatelj, oružar Džeri Gebi, ne bude privučen njegovim potencijalom.
Za vrijeme dok Njutn eksperimentiše sa žestokom karabinskom municijom malog kalibra paralelno se odvija druga priča. Naime, kapetan američke vojske i balističar po imenu Grosvener Votkins potpisao je sredinom tridesetih godina prošlog vijeka ugovor sa firmom Vinčester. U to vrijeme, populani karabinski meci u kalibru .22 bili su .218 Bee, .22 Hornet i naravno .22 Hi Power.
Votkins je zapravo u svom radu tragao za optimalnim omjerom snage i performansi karabinske municije u kalibru .22. Odlučio se za čauru metka .250-3000 Sevidž kao polaznu osnovu. U toku nekoliko godina razvoja, Votkins će eksperimentisati sa dimenzijama čaura, uglovima ramena, brzinama i pritiscima. Pa ipak, kada je došlo vrijeme da Vinčester u proizvodnju uvede novorazvijeni Votkinsov metak, umjesto njegove konstrukcije firma se odlučila za metak .220 Swift, koji se bazirao na čauri metka 6mm Lee Navy umjesto čaure metka .250-3000 Sevidž, kako je zamislio kapetan Votkins.
Iako razočaran, Votkins je nastavio rad na konstruisanju metka prema vlastitim zamislima. Udružio se sa pomenutim oružarom Džerijem Gebijem koji je ekperimentisao sa metkom .22 Newton. Tako nastaje metak nazvan .22 Varminter. S obzirom da je naziv toga metka bio zaštićen autorskim pravima, oružari koji su željeli napraviti puške u ovom kalibru, a kako bi izbjegli kršenje autorskih prava, municiju su jednostavno nazivali .22-250.
Ubrzo će početi Drugi svjetski rat i razvoj metka .22 Varminter ondnosno .22-250 morao je biti odložen. Još više problema donijelo je uvođenje metka .222 Remingotn koji je stekao veliku popularnost odmah po uvođenju početkom 1950. godine. Jedini metak koji je mogao ugroziti njegovu slavu bio je u tom trenutku zaboravljeni .22 Varminter. Prvi korak napraviće firma Brauning i 1963. godine uvesti pušku u ovom rijetkom “vajldket” kalibru koji tada niko nije proizvodio već su strijelci sami punili municiju. Tek 1965. godine fabrika Remington započinje proizvodnju municije zvanično nazvane .22-250 Remington i karabina Remington 700.
Performanse metka .22 – 250
Metak .22-250 u osnovi predstavlja specijalizovani kalibar za odstrel štetočina, zahvalan je za ručno laborisanje i ima takmičarsku primjenu ali u praksi se najčešće koristi za dalekomentni lov divljači srednje veličine u saglasju za zakonskim odredbama. Najprikladniji je za lov životninja mase do 40 kilograma do maksimalnih 60 kilograma. Teža divljač do 80 kilograma zahtijeva verziranog strijelca i precizno plasiran hitac. Treba takođe imati na umu da visoke početne brzine karakteristične za ovaj kalibar proizvode najbolje terminalno-balističke hidrostatičke efekte do 120 metara (radi se o hidro-dinamičkom djelovanju brzih projektila na tkiva bogata tečnošću odnosno efektima koji nastaju predavanjem kinetičke energije projektila takvim tkivima).
Najčešće korišćena zrna su mase 50 i 55 grejna. Prema priručniku američke fabrike baruta Hodgdon (The Hodgdon data manual, 26. edicija) metak kalibra .22-250 Remington napunjen sa 35 grejna baruta H380 i laborisan zrnom mase 50 grejna (3.2g) postiže brzinu na ustima cijevi od 1066 m/s. Sa 38 grejna istog baruta i zrnom od 55 grejna (3.6g) brzina na ustima cijevi biće 1133 m/s. U tabelama su dati podaci za municiju PPU produkcije sa zrnima SP mase 50 i 55 grejna. Naravno, brzine na ustima cijevi sa zrnima od 40 grejna (2.6g) idu i do 1,287 m/s.
Većina vlasnika lovačkih karabina u kalibru .22-250 smatra da je taj metak idealan za lov srneće divljači, pogotovo na daljinama većim od 200 metara. Federalov metak 22-250 Sierra GameKing sa zrnom BTHP od 55 grejna i brzinom od 1122 m/s pokazao se kao odličan za tu namjenu. U principu za .22-250 Remington važi pravilo da u lovu na srndaća treba koristiti tvrđa i teža zrna. Dosta lovaca takođe smatra da je ovaj kalibar prejak za lisicu ali idealan za odstrel vuka.
Interesantno je napomenuti da su britanske i australijske elitne specijalne vojne jedinice (SAS i SASR) tokom osamdesetih godina prošlog vijeka u naoružanju imale obrtno-čepne finske karabine sistema Tikka M55 u kalibru .22 – 250 Remington. Te puške bile su namijenjene za urbanu antiterorističku borbu a kalibar .22-250 Remington izabran je specijalno zbog svoje brzine, razantnosti trajektorije, preciznosti i male probojnosti zrna koje neće rikošetirati.
