Vazduhoplovstvo Sjedinjenih Američkih Država je u procesu ponovnog uspostavljanja i obnavljanja misije nuklearnog odvraćanja razmeštanjem više oružja ove vrste na teritoriji Velike Britanije, saopštio je američki istraživački centar Federacija američkih naučnika (FAS) koji je analizirao nekoliko dokumenata zvaničnika komande vazduhoplovnih snaga SAD (USAF).
U zahtevu za vojni budžet američkog vazduhoplovstva za fiskalnu 2024. godinu, od marta 2023, pominje se planirana izgradnja „Surety Dormitory/Garancija za smeštaj“ u vazduhoplovnoj bazi Lejkenhit Kraljevskog vazduhoplovstva (RAF), otprilike 100 kilometara severoistočno od Londona.
Termin „Surety Dormitory“ je takođe nakratko pomenut u izjavi američkog Ministarstva odbrane Kongresu tokom saslušanja u martu 2023. godine, ali bez ikakvog konkretnog objašnjenja.
Prema američkom trustu mozgova Federacije američkih naučnika (FAS), „Surety“ je termin koji se obično koristi u Ministarstvu odbrane SAD i Ministarstvu energetike te se odnosi na sposobnost SAD da čuva nuklearno oružje bezbednim i sigurnim.
U dokumentima koje je pregledao FAS navodi se da SAD Vazduhoplovstvo planira da izgradi novu kasarnu sa 144 kreveta kako bi primila povećanje broja vojnog osoblja kao rezultat planiranja misije „Surety“.
Početak izgradnje ovog objekta planiran je u junu 2024. godine, a završetak u februaru 2026. godine.
FAS istraživački centar je ranije naveo da se Velika Britanija pojavljuje u dokumentu o budžetu Ministarstva odbrane SAD za fiskalnu 2023. godinu kao deo „Programa ulaganja u bezbednost NATO-a“.
Sjedinjene Države nisu skladištile nuklearno oružje u Ujedinjenom Kraljevstvu već 15 godina
U ovom dokumentu se navodi da „NATO zaključuje program ulaganja u infrastrukturu vredan 384 miliona dolara tokom trinaest godina za vojna skladišta koja se nalaze u Belgiji, Nemačkoj, Holandiji, Ujedinjenom Kraljevstvu i Turskoj, u cilju modernizacije bezbednosnih mera i komunikacionih sistema.
Ime Britanije nije bilo uključeno u budžetska dokumenta Pentagona iz prethodne godine, a uklonjeno je i iz ovogodišnjih dokumenata nakon što je FAS prijavio uvrštavanje u prethodni dokument.
Uklanjanje imena zemalja iz dokumenta kojim se utvrđuje budžet Pentagona za „program vojne izgradnje“ usledilo je nakon odbijanja nedavnog zahteva FAS-a da se skine tajnost sa prethodno dostupnih brojeva nuklearnih bojevih glava.
Ove odluke su u suprotnosti i potkopavaju poziv Bajdenove administracije na nuklearnu transparentnost u drugim državama sa nuklearnim oružjem.
Dokumenti iz protekle dve godine snažno ukazuju na to da Sjedinjene Države preduzimaju korake da obnove svoju nuklearnu misiju na britanskom tlu.
Sjedinjene Države nisu skladištile nuklearno oružje u Ujedinjenom Kraljevstvu 15 godina, otkako je FAS 2008. godine izvestio da je nuklearno oružje povučeno iz vazduhoplovne baze Lakenhit.
Sistemi za skladištenje i bezbednost oružja (poznati kao VS3) u bazi Lakenhit izgrađeni su unutar skloništa za vazduhoplovne napade gde su takođe stacionirani borbeni avioni.
Ukupno 33 VS3 silosa su instalirana u bazi Lejkenhit tokom 1990-ih, od kojih je svaki mogao da sadrži do četiri bombe B61, za maksimalni kapacitet od 132 nuklearne bojeve glave.
Kad god je u prošlosti nuklearno oružje povučeno iz evropskih vazdušnih baza, njihovi silosi su stavljeni na „konzervaciju“.
Harold Smit, bivši pomoćnik američkog ministra odbrane za nuklearne, hemijske i biološke odbrambene programe, rekao je da su ovi silosi „zatvoreni na takav način da bismo mogli da se vratimo u te baze.
Nadogradnja vojnih skladišta nuklearnog oružja u britanskoj bazi Lejkenhit odvija se dok se nova 495. lovačka eskadrila (bazirana u RAF Lakenhitu) priprema da postane prva eskadrila američkih vazduhoplovnih snaga u Evropi koja će rasporediti avion F-35A koji ima nuklearnu sposobnost Lightning II .
Radovi na nadogradnji u vazduhoplovnoj bazi Kraljevskih vazduhoplovnih snaga (RAF) Lakenheath poklapaju se sa dugo planiranim američkim raspoređivanjem novih bombardera B61-12 u Evropu, koji će zameniti oko 100 zastarelih bombardera B61-3 i B61-4 trenutno se sprovodi u nekoliko zemalja u Evropi.
B61 nuklearna bomba
B61 je grupa nuklearnih bombi stvorenih 1960-ih i testiranih u podzemnim nuklearnim eksperimentima u Nevadi. Tokom godina razvijeno je oko dvanaest varijanti bombe, od kojih je većina stavljena van upotrebe tokom godina.
U evropskim zemljama, uključujući Holandiju, Belgiju, Nemačku, Italiju i Tursku, nalazi se oko 100 američkih nuklearnih gravitacionih bombi B61.
Iako SAD poseduju bombe B61, posade iz zemalja NATO-a gde se bombe čuvaju obučene su da ih utovare i transportuju.
Dugo vremena, zagovornici kontrole naoružanja tvrde da bomba B61 više nije vojno od pomoći i da je treba ukloniti iz Evrope.
Ideja je na kraju potpuno napuštena nakon što je Rusija preuzela kontrolu nad Krimom 2014. B61-12 je najnovija verzija serije B61 nuklearnih bombi koje se mogu baciti iz aviona.
B61-12 je dizajniran da unapredi nuklearne sposobnosti američkog vazduhoplovstva i drugih savezničkih nacija. Bomba se može lansirati sa različitih vazdušnih platformi, uključujući B-2A, F-15E, F-16C/D, F-16 MLU, PA-200, F-35 i B-21.
Ista Federacija američkih naučnika (FAS) objavila je izveštaj 3. aprila, koji je uključivao fotografiju nuklearne bombe Sjedinjenih Država smeštene u holandskoj vazdušnoj bazi za koju se veruje da je oštećena.
