Komanda globalnog udara Ratnog vazduhoplovstva Sjedinjenih Američkih Država izvela je prvo testno lansiranje interkontinentalne balističke rakete Minuteman III (ICBM) u 2025. godini, prema saopštenju iz Svemirske baze Vandenberg.
Lansiranje je izvedeno 19. februara u 01:00 po pacifičkom vremenu (10:00 po beogradskom vremenu) kao deo operativnog testa, a raketa je bila nenaoružana.
Ključni detalji lansiranja
Zanimljiv element ovog testa bio je broj zona udara odvojenih delova rakete oko atola Kvajalejn u Tihom okeanu. Minuteman III je opremljen sa tri bojeve glave, što je navelo stručnjake da spekulišu da SAD možda planiraju testiranje sistema sa još većim brojem bojevih glava.
Operaciju je vodila 377. grupa za testiranje i evaluaciju, jedina jedinica posvećena isključivo proceni sposobnosti američkih ICBM-a. Pukovnik Dastin Harmon naglasio je da ova grupa ne samo da lansira rakete, već i prikuplja ključne podatke o trenutnoj pouzdanosti sistema i budućim unapređenjima, poput projekta Sentinel.
Značaj testa
Vršilac dužnosti sekretara Ratnog vazduhoplovstva, Geri Ešvort, istakao je važnost ovog događaja, rekavši: “Ovaj test pokazuje preciznost i spremnost naših nuklearnih snaga, jačajući poverenje u našu sposobnost da odvratimo agresiju i uverimo naše saveznike.”
Pukovnik Dorian Hačer, zamenik komandanta Svemirske lansirne delte 30, dodao je da je dužnost baze Vandenberg da osigura da svaki test ne samo ispunjava, već i premašuje očekivanja nacionalne odbrambene strategije.
“Iako je ovo bio jedan od preko 300 testova, on nije odgovor na trenutne globalne tenzije, već dokaz kontinuirane posvećenosti miru kroz snagu.”
Tehničke karakteristike Minuteman III
Minuteman III, zvanično nazvan LGM-30G, predstavlja kičmu američkog kopnenog nuklearnog arsenala od 1970-ih.
Ova trostepena raketa na čvrsto gorivo duga je 18 metara i široka skoro 1,8 metar a, sa dometom preko 12.875 kilometara, što joj omogućava da dosegne bilo koju tačku na Zemlji sa tla SAD.
- Prva faza: Pruža početni potisak za oslobađanje od Zemljine gravitacije.
- Druga faza: Povećava brzinu i gura raketu u svemir.
- Treća faza: Fino podešava putanju za izuzetnu preciznost, čak i kada nosi više bojevih glava.
Raketa koristi inercijalni sistem navođenja, koji je unapređivan tokom godina, čime ostaje jedna od najtačnijih ICBM-a u službi.
Posebno značajna nadogradnja bilo je uvođenje višestrukih nezavisno ciljanih povratnih vozila (MIRV), što omogućava jednoj raketi da nosi do tri bojeve glave, od kojih svaka može pogoditi različite ciljeve. Ovo povećava stratešku fleksibilnost nuklearnih snaga SAD.
Raspored i uloga u odvraćanju
Rakete Minuteman III smeštene su u ojačanim silosima duboko u zemlji u tri države: Vajoming, Montana i Severna Dakota.
Ovi silosi su povezani sa podzemnim centrima za kontrolu lansiranja, gde dvoclane posade bdiju 24 sata dnevno. Ovakva postavka osigurava sposobnost uzvratnog udara čak i nakon nuklearnog prvog udara, što je suština nuklearnog odvraćanja.
Minuteman III čini jednu nogu nuklearne trijade SAD, zajedno sa balističkim raketama lansiranim sa podmornica i strateškim bombarderima.
Istorijski kontekst i budućnost
Nastao tokom Hladnog rata, Minuteman III je evolucija linije raketa započete sa Minuteman I početkom 1960-ih. Prelazak na čvrsto gorivo smanjio je vreme lansiranja i povećao bezbednost u odnosu na ranije rakete sa tečnim gorivom.
Ipak, zbog starosti sistema, Ratno vazduhoplovstvo SAD planira njegovu zamenu programom “Kopneni strateški odvrativnik” (GBSD), koji uvodi novu tehnologiju za budućnost.
Izazovi
Održavanje Minuteman III suočava se sa problemima poput starenja infrastrukture, potrebe za stalnim nadogradnjama i visokih troškova. U eri sajber pretnji, bezbednosni protokoli se kontinuirano unapređuju kako bi se osigurala komanda i kontrola.
Minuteman III nije samo oružje, već simbol američke vojne moći i relikvija Hladnog rata koja i dalje oblikuje globalnu bezbednost. Redovna testiranja, poput ovog iz 2025, potvrđuju njegovu pouzdanost i podsećaju svet na nuklearne sposobnosti SAD, održavajući delikatnu ravnotežu moći u međunarodnim odnosima.
stara kanta…ne da su zaribali u prošli vek nego do yaya