Britanac i Amerikanac odali počast palim sovjetskim vojnicima; Presedan ili uobičajena praksa?

Na društvenim mrežama i portalima je kao svojevrsna senzacija osvanula vest da su u jeku najoštrije konfrontacije od Drugog svetskog rata, 24. novembra 2023, britinaski i američki vojni atašei, kapetan Adrian Coghill i brigadni general Aaron Drake, položili vence na vojnim memorijalima u ruskoj luci Murmansk!

No, u zavinsosti koja strana je prenela, vest se tumači ili kao neverovatan presedan ili kao uobičajena praksa.

Strogo hladni i zvanični zapadni mediji samo su potvrdili da su dva oficira, ispred Komisije Komonvelta za ratna groblja (od 1917 do 1960 – Komisija za Imperijalna ratna groblja), obavili uobičajenu ceremoniju i obeležili grobove palih vojnika Komonvelta. Kao i na svim mestima u svetu..

Tačno je da su Coghill i Drake položili cveće na Novom britanskom groblju i Savezničkom (proširenom ruskom) groblju u Murmansku. Novo britansko groblje se nalazi u Rogozerskoj ulici.

Naime, britanski vojnici koji su preminuli 1918-1919. u Opštoj bolnici br. 86 u Murmansku ili u okolini (u Kareliji), bili su sahranjeni na starom groblju u Burkovskoj ulici.

Tokom 1930, posmrtni ostaci su preneti na sadašnje mesto. Radi se o 41 poznatom i 40 nepoznatih boraca (Known unto God) kao i jednoj zajedničkoj mogili sa tri imena.

Savezničko groblje se nalazi u severnoj industrijskoj zoni, na padini brda. Ovde su sahranjivani poginuli vojnici i mornari savezničkih konvoja koji su tokom Drugog svetskog rata dopremali vojnu pomoć tadašnjem SSSR.

Britanski naziv Murmansk Russian Cemetery Extension je nastao na osnovu toga što su poginuli sahranjivani u produžetku već postojećeg, starog mesnog (ruskog) groblja.

Ovde se nalazi 21 mogila mornara Komonvelta, jednog Holanđanina, 5 Amerikanaca, 26 članova posade poljskog razarača ORP Garland (H37) koji su poginuli u maju 1942. tokom pratnje konvoja PQ-16 i 4 Poljaka sa trgovačkog broda SS Tobruk iz konvoja PQ-13, nastradalih 30. marta 1942 od nemačkih bombi.

No, ono što je možda nekom neuobičajeno u ovom trenutku, Britanac i Amerikanac su položili vence i na čuvenom memorijalu Zaštitnika Sovjetskog Zapolarja tokom Velikog otadžbinskog rata (popularnog kao Aljoša), kao i na spomeniku Heroja mornara Severnomorske flote poginulh tokom Otadžbinskog rata.

Ovaj gest je utoliko značajniji ne samo zbog trentne konfrontacije u Ukrajini nego i zbog novih, revizionističkih pogleda na Drugi svetski rat odnosno, tendencije umanjivanja sovjetskih žrtava 1941-1945.