Partner 2023: Predstavljena najnovija srpska snajperska puška Zastava M07M

Na štandu našeg najstarijeg proizvođača streljčkog oružja sa međunarodnim renomeom, „Zastava Oružje“, na ovogodišnoj manifestaciji PARTNER 2033, izložena je čitava lepeza novih i modernizovanih starijih modela. Ovde kao primer navodimo novu snajpersku pušku,.338 Lapua Magnum M07.

Kragujevačka „Zastava Oružje“ je  još 2007. godine započela sa usavršavanjem familije snajperskih pušaka, koje je kulminiralo modelom .338 Lapua Magnum M07M. 

Osnovna varijanta iz 2007, M07, koju je radio tim na čelu sa Aleksandrom Mladenovićem, zadržala je sva dobra rešenja starijeg modela sa obrtno-čepnim zatvaračem, 7,62mmNATO M93. No na bazi stečenog iskustva, na oružju je izveden niz modifikacija. 

Teška cev, dužine 650 i prečnika 22 mm, izrađivana je od hrom-vanadijum (CrV) čelika, metodom hladnog kovanja. Kanal cevi imao je 6 žlebova, sa korakom od 354 mm. Navoj na ustima cevi omogućavao je montažu pratećih uređaja (gasnih ili maskirnih), a zaštićen je navojnim prstenom. Sanduk je bio poligonalnog oblika, sa gornjom integralnom Picatinny šinom po standardima MIL-STD 1913, koja je omogućavala montažu ON 4-16×56 ili drugih odabranih optičkih uređaja, uključujući Swarovski X5 5-25×56P.

Kundak je izrađivan od lakih metala i polimera i imao je mogućnost prilagođavanja ergonomiji strelca. Promena dužine kundaka ostvarivala se promenom broja umetaka, a promena visine pomeranjem potkova i obrazine. Potkundak, montiran sa zazorom između cevi, opreman je i ventilacionim otvorima, što je obezbeđivalo dodatno hlađenje cevi.

Mehanizam za okidanje konstruktivno je rešen sa jednom obaračom vezanom sa zapinjačom redukcionom polugom, što je silu okidanja smanjilo na približno 3 Nјutna. Sam položaj obarače je bio fino podesiv po pravcu. Na oružju je primenjen modifikovani udarni mehanizam, koji je olakšan i imao je skraćen i odsečan hod.

Selektivna mehanička kočnica, ugrađena na spojnici mehanizma zatvarača, imala je tri položaja: ukočeno, otkočeno i siguran položaj kada je bilo moguće odbraviti mehanizam, ali se nije moglo izvršiti opaljenje. Na oružju je zadržana mogućnost postavljanja podesivog bipoda.

Puška M07 je bila duga 1.190 mm, mase 5.400 grama.

Tokom 2012. godine tim konstruktora koji su činili Mirko Ćirković, Verica Jaćimović i Zoran Milutinović, sa Aleksandrom Mladenovićem na čelu, kao i tehnolog Rade Bisenić, konstruisali su snajperske puške M07AF (sa peklapajućim) i M07AS (sa fiksnim kundakom) u kalibrima 7,62×54 mmR i 7,62×51mmNATO.

Na prednjem delu kundaka ugrađen je standardni nosač za bipod, a na zadnjem delu mehanizam za podešavanje po visini i dužini (obrazina je bila podesiva po visini, a dužina kundaka se menjala promenom broja umetaka), kao i treća nožica koja je omogućavala držanje mete u vidnom polju, odnosno brže iznalaženje očekivanog cilja. Preklapajući kundak (M07 AF) izrađivan je od polimera. Oba tipa puške punila su se kutijastim okvirom kapaciteta tri ili pet metaka.

Oružje 7,62×54mmR i M07AF imalo je cev dužine 650 mm sa  4 žleba i korakom od 240 mm; kod puške 7,62×51mmNATO M07AF cev je bila iste dužine od 650mm, sa 6 žlebova i korakom od 254 milimetara. Dužina oružja M07AS bila je 1182mm, mase (sa praznim okvirom) 5250g, dok je dužina M07AF sa ispravljenim/sklopljenim kundakom iznosila 1182/930mm, a masa – 5400 grama.

No, vojni snajperisti su u duhu savremenih svetskih tendencija, tražili oružje u kalibru koji bi popunio prazninu koja je vladala između srednjeg metka 7.62x51mmNATO i velikokalibarskog .50 BMG (12.7x99mm). Izbor je pao na već provereni snajperski metak   .338 Lapua Magnum (8.6×70 mm odnosno 8.58×70 mm), oko koga je  „Zastavin“ konstruktorski tim na čelu sa Markom Miljkovićem, razvio usavršeni snajper M07M.

Vredi se podsetiti da je britanski konjički kaplar iz Kraljevske konjičke garde i 1. dragonskog puka, Craig Harrison, u novembru 2009, kod Musa Quala u Afganistanu, iz snajpera L115A3 LRL kalibra .338 Lapua Magnum, pogodio cilj udaljen 2475 metara!

U prikazu sposobnosti VS „Granit 2023“ na vojnom aerodromu „Pukovnik-pilot Milenko Pavlović“ u Batajnici, 22. aprila 2023, prvi put je prikazano 20 usavršenih pušaka .338 Lapua Magnum M07M sa optičkim nišanima 3.5 – 18×50  “Khales 318i”.

Kod nove snajperske puške povećani su izdržljivost, preciznost, efektivni domet, kao i ergonomija, dok je masa ostala ista. Konstrukcija cevi i odbrana municija garantuju preciznost od 1 MOA. Oružje je prilagođeno za dejstvo u svim vremenskim uslovima, na temperaturama od -30 do +50^oC. Sistem počiva na aluminijumskoj šasiji koja podnosi temperaturske promene bez deformacija. 

Zadržan je provereni princip sa obrtno-čepnim zatvaračem i selektivna mehanička kočnica sa tri položaja: ukočeno, otkočeno i siguran položaj kada je bilo moguće odbraviti mehanizam, ali se nije moglo izvršiti opaljenje. Cev je produžena na 690 mm a izrađuje se hladnim kovanjem od hrom-vanadijum čelika. Na ustima je gasna kočnica odnosno navoj za montažu prigušivača i skrivača plamena sa zaštitnim prstenom.

Puška se hrani iz odvojivog polimerskog kutijastog okvira kapaciteta 5 metaka. Sa prethodng modela M07AF zadržan je preklopivi teleskopski kundak. Dužina oružja je 1227/975mm (u zavisnosti od položaja kundaka), masa je 5600 g. a sa praznim okvirom i optikom – 7100 grama. Maksimalni domet je 1500 m a sa dnevnim optičkim nišanom – 1300 m.  

Gornja, polimerska obloga ima integrisanu Picatinny šinu sa žlebovima (Keyhole); isti tip  šine je integrisan i na poligonalnom podkundaku (postavljanje regulišućeg bipoda)  a sa bočnih strana su otvori (Keymod) na koji se mogu postaviti dodatne Picatinny šine ili pomoćna oprema. Puška je prošla opitovanje Tehničkog opitnog centra i očekuje se njeno uvođenje u naoružanje.