ČUDNOVAT REVOLVER SA PRELAMAJUĆOM CEVI
Moris Žavel (Maurice Javelle) je bio majstor oružar u Sent Etijenu (Saint-Etienne) u periodu od 1860 do 1880. godine, dovoljno dugo da izbori mesto u svim ozbiljnim enciklopedijama ručnog oružja.
Već oko 1860. godine izmislio je i patentirao originalnu konstrukciju revolvera sa prelamajućom oevi. Sačuvan je, medutim, samo engleski patent br. 1362 iz 1861. godine. Celokupno funkoionisanje mehanizma baziralo se na finoj dugoj polugici, koja je smeštena ispod cevi, ispred štitnika okidača. Mehanizam se odbravljivao pomeranjem polugice u stranu, što je omogućavalo prelamanje cevi i prednjeg dela rama na dole. Doboš se tada lako skidao sa svoje osovine, koja se zatim koristila sa izbacivanje ispaljenih čaura. Posle ponovnog punjenja doboša, ovaj se nameštao na svoju osovinu, a zatim se u cev i prednji deo rama (guranjem na gore) vraćali u osnovni položaj.
Ceo sistem se ponovo čvrsto zabravljivao vraćanjem polugice u položaj ispod cevi. Treba napomenuti još jednu specifičnost Žavelove konstrujkoije. Prelamajući sklop (cev i prednji deo rama) nije bio međusobno fiksno povezan po celoj dužni, već samo “šarkicom” na prednjem kraju, tako da im je u prelomljenom položaju zadnji deo bio blago razdvojen formirajući, neku vrstu čeljusti sa usečenim prstenovima (što se lepo viđi na priloženim slikama).
Ovi prstenovi odgovaraju navojima na kraju osovine doboša, na koju inače nasedaju prilikom vraćanja prelomljenog sklopa u gornji položaj i automatskog zatvaranja čeljusti, što još i više doprinosi čvrstini konstrukcije u zabravljenom položaju i sigurnosti revolvera Javelle.
Revolverl JAVELLE izrađivanl su u raznim kalibrima, a najčešće u 12 i 9 mm. Dosta primeraka je izrađeno za municiju sa iglicom (sistem LEFAUCHEUX), all i za municiju sa centralnim paljenjem. Međutim, osnovni mehanizam je uvek ostajao isti, a sva oružja su bila izvrsnog kvaliteta i izuzetnog finiša. Zbog komplikovanog mehanlzma i visoke cene izrade, ovi revolveri nisu mogli da se probiju do zvanlčnlh instituocja (policija, vojska i sl.), već su se morali zadovoljiti relativno malim brojem povlašćenlh, bolje rečeno bogatljih kupaca, ako ne i pravih gurmana. To je rezultiralo i
srazmerno malom ukupnom produkcijom, pa su revolveri “Javelle” danas prava kolekcionarska poslastica. Priličan broj kopija ili revolvera sličnog sistema izradile su i brojne manje poznate, posebno belgiske firme koristeći neovlaščeno oznake na primer “Patent Javelle”, ali i bez ikakvih oznaka. Među ovim kopijama bilo je i kvalitetnlh oružja, ali nlkad ravnih originalima. Primerak revolvera “Javelle”, kojl ovde prikazujemo, sistema je “Lefoše” (LEFAUCHEUX), odnosno koristi metke sa iglicom i predstavlja najčešći tip. Proizveden je odmah posle 1860 godine, ima jednostruko i dvostruko dejstvo okidača, te kalibar – 12 mm.
Revolver Ima spolja oktogonalnu cev, koja je iznutra izolučena (6x udesno) i koja se prelama na ranije opisani način. Ram je otvorenog tipa, ali je cela konstrukcija robustna i pouzdana, zahvaljujući posebnom slstemu zabravljivanja. Okidač je zakrivljen i gladak, okidanje je relativno lagano, što opet doprinosi preciznom gađanju. Drška je iz jednog komada fino ispolirane orahovine sa metalnom kalotom i alkicom na donjem kraju. Doboš je oilindričan, spolja gladak, dužine 36 mm, prečnika 33 mm, ima šest komora sa karakterističnim izrezima za iglicu metka. Celo oružje je spolja tamno plavo polirano i ukupan utlsak je vrlo solidan. Od oznake, na prednjem delu rama (konzola oevi) ugravirano je “JAVELLE Bte. S.G.D.G. St. ETIENNE”, zatim kontrolne oznake grada Sent Etijena na desnoj vertikalnoj strani cevi i broj serije “22” na čeonoj strani ispred doboša.
REVOLVER JAVELLE
- Ukupna dužina 270 mm
- Dužina oevi 140 mm
- Ukupna vislna 170 mm
- Težina praznog oružja 820 grama
- Kalibar 9 mm
- Kapaciatet 6 metaka