Legenda Drugog svetskog rata ponovo na frontu: Rusi isteriali relikviju iz 1938, M-30 haubicu, na ratište

Ruske trupe su u zoni specijalne vojne operacije upotrebile artiljerijsko oruđe iz perioda Drugog svetskog rata – haubicu kalibra 122 mm iz 1938. godine, poznatu kao M-30. Informaciju je objavio Telegram kanal „Vojvoda izveštava“, uz napomenu da je legendarna haubica viđena na prvoj liniji fronta.

Njena ponovna upotreba u savremenim uslovima izaziva interesovanje kako vojnih analitičara, tako i šire javnosti, naglašavajući sposobnost ruske vojske da čak i zastarelu tehniku prilagodi savremenim zadacima.

Ova klasična diviziona haubica, usvojena u naoružanje 1939. godine, imala je kalibar od 122 mm i proizvodila se od 1940. do 1955. godine u fabrikama u Gorkom i Sverdlovsku. Ukupno je proizvedeno više od 19.000 primeraka.

Opremljena je cevi dužine 22,7 kalibara, sa maksimalnim dometom od 11,8 km i težinom projektila od 21,76 kg. Dvokraki lafet i izostanak kočnice na cevi činili su ovu haubicu jednostavnom za rukovanje i pouzdanom u terenskim uslovima.

Tokom Drugog svetskog rata, M-30 je korišćena ne samo kao vučena haubica, već i kao glavno oruđe na samohodnim artiljerijskim sistemima SU-122, koji su razvijeni na šasiji tenka T-34.

Nakon rata, M-30 je ostala u službi brojnih zemalja i učestvovala je u sukobima širom sveta, uključujući Korejski rat i kampanje na Bliskom istoku.

Njeno pojavljivanje u zoni ukrajinskog sukoba predstavlja iznenađenje, s obzirom na to da je odavno povučena iz aktivne službe i zamenjena savremenijim sistemima poput D-30 haubice istog kalibra.

Haubica M-30: Sovjetska artiljerijska legenda koja traje više od 80 godina

Haubica M-30 kalibra 122 mm, razvijena 1938. godine, predstavlja jedno od najpoznatijih artiljerijskih oruđa koje je služilo u sovjetskoj vojsci tokom Drugog svetskog rata, ali i decenijama nakon toga.

Dizajnirana pod vođstvom inženjera Fjodora Petrova, M-30 je postala standardna diviziona haubica Crvene armije i sinonim za vatrenu moć sovjetske artiljerije.

Tehničke karakteristike haubice M-30

• Kalibar: 122 mm (tačno 121,92 mm)
• Dužina cevi: 2.8 metara
• Domet: do 11.800 metara
• Masa projektila: 21,76 kg
• Brzina paljbe: oko 5 granata u minuti
• Način dejstva: vučena haubica sa mogućnošću dejstva pod velikim uglovima
• Masa oruđa: oko 2.450 kg u borbenom položaju

M-30 je bila poznata po svojoj robusnosti i pouzdanosti u najtežim uslovima. Bila je jednostavna za održavanje, otporna na habanje, i pogodna za brzu proizvodnju, što ju je učinilo savršenim rešenjem za masovno opremanje jedinica Crvene armije.

Upotreba u Drugom svetskom ratu i nakon njega

Tokom Drugog svetskog rata, M-30 je igrala ključnu ulogu u mnogim operacijama — od bitke za Staljingrad, Kursk, pa sve do Berlina. Osim kao vučena haubica, korišćena je i kao osnovno oruđe na samohodnim artiljerijskim sistemima SU-122, što je značajno povećalo njenu mobilnost i vatrenu moć.

Nakon završetka rata, M-30 je ostala u službi u više od 20 zemalja širom sveta. Korišćena je u brojnim konfliktima: Korejskom ratu, Arapsko-izraelskim ratovima, ratovima u Vijetnamu, kao i u Africi i na Bliskom istoku.

Razlozi za aktuelnu upotrebu u savremenim sukobima

Pojavljivanje haubice M-30 u zoni specijalne vojne operacije (SVO) iznenadilo je mnoge, ali ukazujemo na praktične razloge:

1. Velike zalihe municije – Municija kalibra 122 mm je i dalje u skladištima, što omogućava isplativu upotrebu bez dodatne proizvodnje.
2. Jednostavna konstrukcija – Lako održavanje i popravke, čak i na terenu sa ograničenim logističkim kapacitetima.
3. Taktička relevantnost – U statičkim i pozicionim borbama, sposobnost dejstva iz zaklona i pod velikim uglovima čini M-30 korisnom za uništavanje utvrđenih ciljeva.

Istorijski značaj i nasleđe

M-30 haubica ostaje simbol inženjerskog umeća i vojne strategije Sovjetskog Saveza. Njena dugovečnost na bojnom polju pokazuje da efikasnost nije uvek uslovljena modernom tehnologijom, već u pouzdanosti, dostupnosti i praktičnoj primeni.

Čak i posle više od osam decenija od prve upotrebe, M-30 i dalje ima svoju ulogu na savremenom ratištu — kao svedočanstvo prošlih ratova i primer dugotrajnog vojnog dizajna.