Da li je kineski Shenyang FC-31 dostojan odgovor na F-35 Lightning II američkog ratnog vazduhoplovstva?

Kada je u pitanju napredna vojna tehnologija, mnoge nacije gledaju na Sjedinjene Američke Države kao na inspiraciju. Ovo uključuje Kinu, koja stalno razvija opremu kako bi nadmašila zapadne konkurente.

Shenyang FC-31 (takođe je poznat kao J-31 ili J-35) je jedan od takvih aviona koji ima za cilj upravo to, a mnogi stručnjaci ga porede sa lovcima koje su izgradili Lockheed Martin i drugi poznati američki proizvođači.

Razvoj Shenyang FC-31 Kompanija Shenyang Aircraft Corporation (SAC) započela je rad na FC-31 s ciljem stvaranja lovca pete generacije koji bi parirao onima razvijenim za i u službi kod zapadnih zemalja.

Projekat je bio obavijen velom tajne, i tek 2011. godine, kada su slike procurile na internet, javnost je saznala za ovaj stelt avion.

Shenyang je započeo projekat bez zvanične podrške Vazdušnih snaga Narodnooslobodilačke armije Kine (PLAAF). Zašto?

Pa, kompanija je želela da osigura izvoz kupcima i ponudi alternativu zemljama koje nisu mogle da kupe ili pak nisu želele da se rasipaju kupivši američki Lockheed Martin F-35 Lightning II.

Specifikacije Shenyang FC-31

Shenyang FC-31 je zamišljen kao dvomotorni, višenamenski stealth lovac pete generacije. Trup je izrađen od laganih kompozitnih materijala, koji poboljšavaju njegove stealth sposobnosti i smanjuju radarski odraz.

Takođe ima usisnike sa naprednim DSI (diverter-less supersonic inlet), zakošene vertikalne stabilizatore i dvodelnu kabinsku kupolu, što sve doprinosi njegovom stelt profilu.

Avionika FC-31 uključuje elektro-optički sistem ciljanja, napredni radar i premaze za smanjenje detekcije od strane neprijateljskih senzora. FC-31 ima napredni radar sa aktivnim elektronskim skeniranjem (AESA) kao lovac pete generacije. Postoji sličnost u konfiguraciji gornjeg dela kokpita J-35 i američkog F- 35B.

Prototip je pokretan izvrsnim ruskim motorima RD-93, omogućavajući mu da dostigne brzinu od 1,8 maha na velikim visinama, dok se očekuje da buduće varijante koriste kineski motor WS-13E.

Avion je opremljen sa dve unutrašnje komore za naoružanje, koje mogu da nose četiri rakete srednjeg dometa (po dve u svakoj komori).

Takođe ima šest spoljašnjih tačaka za kačenje, omogućavajući FC-31 da nosi rakete vazduh-vazduh (PL-10 i PL-15) i vazduh-zemlja.

Poređenja sa zapadnim avionima

FC-31 je često upoređivan sa sličnim avionima, najčešće, sa F-35 Lightning II. Obe letelice imaju sličan dizajn sa naglaskom na prikrivenost, naprednu avioniku i višenamenske sposobnosti.

Dok za svog lovca američki stručnjaci navode da ima superiorniju avioniku i bogatiju operativnu istoriju, potencijal FC-31 leži u njegovoj prilagodljivosti i isplativosti.

U poređenju sa F-35, smatra se pristupačnom alternativom za zemlje koje nisu u mogućnosti da ga kupe, Pentagon ne smatra podobne ili jednostavno ne žele da daju toliki novac.

Zbog sličnosti sa zapadnim avionima, kompanija Shenyang Aircraft Corporation je više puta bila optuživana za krađu tehnologije, a neki tvrde da dizajn FC-31 u velikoj meri pozajmljuje od F-35 i Lockheed Martin F-22 Raptor.

Uprkos ovim optužbama, FC-31 predstavlja značajno dostignuće kineske vazduhoplovne industrije.

Zarobljen u fazi prototipa

Uprkos obećavajućem dizajnu, za FC-31 se smatra da je u još uvek fazi prototipa. Jedan od glavnih razloga za to je nedostatak podrške i finansiranja od strane kineske vojske, tvrde zapadni mediji.

Dok je Chengdu J-20 usvojen od strane Vazdušnih snaga Narodnooslobodilačke armije, FC-31 se još uvek bori da pronađe jasno mesto u okviru kineskih oružanih snaga.

Pored toga, razvoj pouzdanih i snažnih domaćih motora svakako predstavlja izazov, što odlaže prelazak aviona u fazu spremnu za masovnu proizvodnju.

Planovi za FC-31 uključuju potencijalni izvoz u zemlje saveznike Kine i razvoj mornaričke varijante za upotrebu na nosačima aviona.

Mornarička verzija ima niz promena, kao što su lansirna šipka za katapult i sklopiva krila, što ga čini pogodnim za operacije na nosačima. Ova verzija obavila je svoj prvi let u oktobru 2021. godine.

Pojava lovca FC-31 u julu 2021. godine „privukla je pažnju političko-vojnih faktora u SAD“, navodi se u nekoliko naslova koji su se ubrzo pojavili u zapadnoj štampi.

Pored negativne propagande i ismevanja, ipak postoje američki vojni stručnjaci koji vide FC-31 kao prekretnicu u dugogodišnjim naporima Kine da izgradi moćne snage pomorske snage bazirane na nosačima.

Kineski nosač aviona nove generacije Fujian, koji bi trebalo da bude isporučen Ratnoj mornarici 2025. godine, dizajniran je da bude opremljen lovcima FC-31, a borbena efikasnost takve kombinacije, prema Kini, biće uporediva ili čak superiorniji od bilo kojeg od američkih nosača aviona na nuklearni pogon.